1 czerwca 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. poz. 463), która przynosi min. spore zmiany dla kierowców i pieszych – celem ochrony tych ostatnich. Na kierowcę nałożono nowe obowiązki, m.in. konieczność ustępowania pierwszeństwa wchodzącym na przejście oraz utrzymywania odpowiednio dużego odstępu na autostradach i drogach ekspresowych. Ujednolicono również limit dopuszczalnej prędkości w obszarze zabudowanym.
Zwiększono ochronę pieszych poprzez nałożenie dodatkowych obowiązków na kierujących przy zbliżaniu się do przejścia dla pieszych. Dotychczas prowadzący pojazd miał zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującymi się na przejściu. Z kolei zmniejszenie prędkości pojazdu tak, by nie narazić na niebezpieczeństwo pieszych znajdujących się już na przejściu lub na nie wchodzących, wynikało z § 47 ust 4 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych. (Uwaga! Przepis ten obowiązuje nadal i dotyczy również rowerzystów, którzy są na przejazdach lub na nie wjeżdżają).
Nowe przepisy obligują kierującego zbliżającego do przejścia dla pieszych do:
- zachowania szczególnej ostrożności,
- zmniejszenia prędkości tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na przejściu albo na nie wchodzącego oraz
- ustąpienia pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu, jak i wchodzącemu na nie.
Przepisy niestety nie precyzują, kogo należy uznać za wchodzącego na przejście, tzn. np. w jakiej odległości od „zebry” musi on się znajdować albo w jakich okolicznościach. Przepisy o wchodzeniu na przejście nie dotyczą kierujących tramwajem.
| POPRZEDNIE BRZMIENIE | BRZMIENIE OD 1 CZERWCA |
| Art. 13. 1. Pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z przejścia dla pieszych. Pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem. |
Art.
13. 1. Pieszy wchodzący na jezdnię lub torowisko albo
przechodzący przez jezdnię lub torowisko jest obowiązany
zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2
i 3, korzystać z przejścia dla pieszych.
(dodano ust. 1a.) Pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju. |
| Art. 26. 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu |
Art.
26. 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla
pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność,
zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo
pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie
wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się
na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście, z
zastrzeżeniem ust. 1a.
(dodano) 1a. Kierujący tramwajem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu. |
Przepisy dotyczące pierwszeństwa nie zmieniają się w odniesieniu do rowerzystów korzystających z przejazdów rowerowych wydzielonych obok przejść dla pieszych. Tu w mocy pozostaje art 27, mówiący: „Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe”. Pierwszeństwa nie mają więc rowerzyści wjeżdżający na jezdnię.
W nowelizacji ustawy nakłada się obowiązki również na pieszych. Obecnie pieszy również wchodzący na jezdnię lub torowisko ma zachowywać szczególną ostrożność (patrz nowe brzmienie art. 13). Regulacje (w dodanym pkt 8 do art. 14) zabraniają pieszemu korzystania w trakcie wchodzenia i przechodzenia przez jezdnię lub torowisko z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych zaburzających prawidłową percepcję, zwłaszcza wzrokową. Chodzi o to, by mogli oni prawidłowo ocenić możliwość bezpiecznego wejścia na jezdnię. Konieczność wprowadzenia tych zakazów kierowcy dostrzegali od dawna.
Art. 14. Zabrania się:
8) korzystania z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego podczas wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, w tym również podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście dla pieszych – w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, torowisku lub przejściu dla pieszych.
Niedostosowanie prędkości do warunków ruchu i zachowanie zbyt małej odległości to główne przyczyny wypadków na autostradach. W sytuacji awaryjnej, w praktyce nie ma szans na szybką reakcję. Wprowadzono więc w art. 19 zmiany, tak by na autostradach i drogach ekspresowych bezpieczna odległość pomiędzy pojazdami wynosiła minimum połowę aktualnej wartości prędkości w metrach. Oznacza to, że jadąc 120 km/h na autostradzie, od poprzedzającego auta musimy jechać w odległości co najmniej 60 metrów – chyba że wyprzedzamy.
Art. 19 . ust. 3a
Kierujący pojazdem podczas przejazdu autostradą i drogą ekspresową jest obowiązany zachować minimalny odstęp między pojazdem, którym kieruje, a pojazdem jadącym przed nim na tym samym pasie ruchu. Odstęp ten wyrażony w metrach określa się jako nie mniejszy niż połowa liczby określającej prędkość pojazdu, którym porusza się kierujący, wyrażonej w kilometrach na godzinę. Przepisu tego nie stosuje się podczas manewru wyprzedzania.
W przypadku łamania tego przepisu nie ma określonego taryfikatora, stąd też mandaty mogą wynieść od 20 do nawet 500 zł.
Do 1 czerwca 2021 roku Polska była jedynym krajem Unii Europejskiej, w którym dopuszczalna maksymalna prędkość w terenie zabudowanym zależała od pory doby, wynosząc 50km/h lub 60km/h. Teraz prędkość została zrównana i wynosi ona – niezależnie od godziny – 50 km/h. W art. 20 zmieniono ust. 1 i usunięto ust. 1a.
Art.20
1. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym wynosi 50 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.”,
